Đồ gá lắp ráp là đồ giá dùng để xác định đúng vị trí và cố định chi tiết hoặc sản phẩm trong quá trình lắp ráp. Tham khảo bài viết dưới đây, để tìm hiểu thêm về đồ gá lắp ráp.

1. Đồ gá lắp ráp là gì?

Đồ gá lắp ráp là loại đồ gá được dùng trong nhà máy sản xuất công nghiệp phục vụ công đoạn lắp ráp, bao gồm nhiều loại, từ đơn giản tới phức tạp và có độ chính xác cao.

• Đồ gá lắp ráp đơn giản (không đòi hỏi độ chính xác cao và cũng không có nhiều yếu tố kỹ thuật cao).
• Đồ gá lắp ráp phức tạp (yêu cầu yếu tố kỹ thuật cao, giá thành cao và chế tạo càng khó).

2. Cấu tạo chung, phân loại

2.1. Cấu tạo chung

Đồ gá lắp ráp có cấu tạo 4 bộ phận cơ bản:

• Thân đồ gá: Là một cấu trúc dạng tấm, hộp hoặc khung trong đó các thành phần được gia công.
• Cơ cấu định vị: Dùng để xác định vị trí phôi trong đồ giá lắp ráp.
• Cơ cấu kẹp chặt: Giúp đảm bảo chắc chắn phôi ở vị trí được định vị.
• Các cơ cấu phụ khác: Là thành phần hướng dẫn dụng cụ cắt trong trường hợp khuôn và trợ giúp trong công cụ thích hợp hoạt động trong trường hợp vật cố định.

2.2. Phân loại

Đồ gá lắp ráp vạn năng

Được dùng trong lắp ráp hàng đơn lẻ và hàng công nghiệp với số lượng nhỏ, áp dụng cho nhiều loại chi tiết hoặc sản phẩm khác nhau ví dụ: bàn lắp ráp, khối V, ke gá, các loại kích nâng, các cơ cấu phụ khác (tấm lót, chêm, mỏ kẹp, ren vít,…).

Đồ gá lắp ráp điều chỉnh

Được dùng trên các máy phay CNC hoặc các máy khoan CNC. Trên chi tiết cơ sở (đế đồ gá) người ta gia công các hệ lỗ đê lắp ghép các chi tiết định vị và kẹp chặt khi muốn tạo thành đồ gá mới (trên đế đồ gá vạn năng- lắp ghép có các rãnh để lắp ghép).

Hệ lỗ trên đế đồ gá lắp ghép điều chỉnh đảm bảo độ chính xác, độ cứng vững và độ ổn định cao hơn hệ rãnh trên đồ gá vạn năng – lắp ghép.

Đồ gá lắp ráp chuyên dùng

Dùng rộng rãi cho dạng sản xuất hàng loạt số lượng lớn và hàng khối. Dùng để lắp ráp các nguyên công cố định và cho một chi tiết hoặc sản phẩm cố định.

Dựa vào chức năng người ta chi đồ gá chuyên dùng thành 2 loại:

• Đồ gá lắp ráp dùng để kẹp chặt chi tiết hoặc bộ phận của sản phẩm khi lắp ráp.
• Đồ gá lắp ráp dùng để gá đặt chính xác các đối tượng lắp ráp.

3. Đặc điểm, ứng dụng

3.1. Đặc điểm

Ưu điểm

• Giúp loại bỏ thời gian cài đặt cần thiết trước khi gia công.
• Giúp làm tăng độ chính xác gia công và tăng năng lực sản xuất.
• Yêu cầu hoạt động ít kỹ năng.
• Giúp giảm chi phí sản xuất.
• Tăng sử dụng máy móc và giảm lao động.
• Tăng chất lượng sản xuất.
• Cho phép cài đặt nhanh công cụ và định vị công việc phù hợp.

Nhược điểm

• Có thể hao mòn theo thời gian
• Chi phí thiết lập ban đầu cao
• Có thể sử dụng nhiều vật liệu và cồng kềnh

3.2. Ứng dụng

Đồ gá lắp ráp giúp dễ dàng và đẩy nhanh quá trình lắp ráp, giúp tự động hóa quá trình tự động hóa từ đó giảm thời gian lắp ráp và giảm yêu cầu về trình độ thao tác.

4. Nguyên lý hoạt động

• Cho chi tiết chi tiết cơ sở (thân sản phẩm, tầm base,…) lên đồ gá.
• Giá chi tiết cơ sở vào các phần định vị của đồ gá.
• Kẹp chặt chi tiết bằng cơ cấu kẹp chặt của đồ gá.
• Lắp ráp các chi tiết khác vào chi tiết cơ sở.